افسردگی به‌عنوان یک چالش جهانی، بیش از ۲۶۴ میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار داده است. پژوهشگران دانشگاه McGill و مؤسسه Douglas در کانادا موفق شده‌اند دو نوع متمایز از سلول‌های مغزی را شناسایی کنند که در افراد مبتلا به افسردگی دچار تغییر می‌شوند.

این مطالعه که در نشریه معتبر Nature Genetics منتشر شده است، زمینه را برای توسعه درمان‌هایی فراهم می‌کند که به‌طور مستقیم این سلول‌ها را هدف قرار می‌دهند و درک علمی از بیولوژی افسردگی را ارتقا می‌بخشد.

دکتر Gustavo Turecki، سرپرست این پژوهش و استاد دانشگاه McGill، می‌گوید: این اولین بار است که با ترسیم فعالیت ژن‌ها در کنار سازوکارهای تنظیم‌کننده کد DNA، توانسته‌ایم انواع خاصی از سلول‌های مغزی را که در افسردگی تحت تأثیر قرار می‌گیرند، شناسایی کنیم. این پیشرفت، تصویری بسیار واضح‌تر از محل بروز اختلال و سلول‌های درگیر در اختیار ما قرار می‌دهد.

یک بانک مغز نادر، زمینه‌ساز کشفی بزرگ

پژوهشگران از بافت مغز اهدایی موجود در بانک مغز Douglas-Bell در کانادا استفاده کردند. این بانک یکی از منابع نادر جهانی است که نمونه‌های اهداشده از افراد مبتلا به اختلالات روان‌پزشکی را نگهداری می‌کند.

آن‌ها با به‌کارگیری روش‌های ژنومیک تک‌سلولی، RNA و DNA هزاران سلول مغزی را تجزیه‌وتحلیل کردند تا انواع سلول‌های دارای عملکرد متفاوت در افسردگی و همچنین توالی‌های DNA مسئول این تغییرات را شناسایی نمایند. داده‌های این تحلیل شامل نمونه‌هایی از ۵۹ فرد مبتلا به افسردگی و ۴۱ فرد سالم بود.

سلول‌های مغزی کلیدی مرتبط با افسردگی

یافته‌ها نشان داد که فعالیت ژنی در یک نوع خاص از نورون‌های تحریکی—که در تنظیم خلق‌وخو و پاسخ به استرس نقش دارند—و همچنین در یک زیرگروه از سلول‌های میکروگلیا—که در مدیریت التهاب عصبی شرکت می‌کنند—دچار تغییر می‌شود. در هر دو نوع سلول، عملکرد تعداد زیادی از ژن‌ها در افراد مبتلا به افسردگی تغییر یافته بود که نشان‌دهنده اختلالات احتمالی در این سیستم‌های کلیدی مغز است.

این مطالعه با شناسایی دقیق سلول‌های مغزی درگیر در افسردگی، بینشی تازه نسبت به پایه‌های بیولوژیکی این بیماری ارائه می‌دهد و در عین حال، باورهای نادرست رایج درباره افسردگی را به چالش می‌کشد.

دکتر Turecki تأکید می‌کند: این پژوهش یافته‌ای را تقویت می‌کند که علوم اعصاب سال‌هاست بر آن تأکید دارد: افسردگی صرفاً یک مسئله عاطفی نیست، بلکه بازتاب‌دهنده تغییرات واقعی و قابل اندازه‌گیری در مغز است.

در گام بعدی، پژوهشگران قصد دارند بررسی کنند که این تغییرات سلولی چگونه بر عملکرد مغز تأثیر می‌گذارند و آیا هدف‌گیری آن‌ها می‌تواند منجر به درمان‌های مؤثرتری شود یا خیر.